Gamze deride oluşan çukurdur. Özellikle yüzde oluşan bu çukurlar birçok kültürde güzel, çekici ve sevimli bulunur. Gerçekte ise gamze doğuştan gelen bir bozukluktur. İnsanların şikâyetçi olmadıkları, aksine sahip olmaktan mutluluk duydukları tek beden kusurudur herhalde.
Gamze, kas liflerinin derinin derin yüzeyine tutturulmuş olduğu, yanak ve çene gibi yerler ile derinin kemiklere doğrudan liflerle bağlı olduğu dirsek, omuz, sırt ve kalça bölgelerinde görülür. Yanakta çoğunlukla iki tarafta da bulunur ve gülümserken belli olurlar. Çenede oluşana (Kirk Douglas gibi) daha çok çene çukuru denilir. Bebekler genellikle gamzeli olarak doğar ama bu gamzeler zamanla ya yok olur ya da belirginlikleri azalır. Bu nedenle gamze, bir çeşit gençlik göstergesi olarak da kabul edilir.
Çok genel olarak gamzenin sebebinin, oluştuğu yerlerdeki kasların (bir gelişme bozukluğu sonucu) olması gerekenden çok daha kısa ve deriyi içeri doğru çekmeleri olduğu söylenebilir. Dolayısıyla vücut hareketsizken pek görülmezler, ancak hareket halinde, derinin diğer tarafları hareket ederken bu kısa kasların bağlı oldukları dokular sabit kalınca deride çukurlar ortaya çıkar. Yüzdeki gamzelerin çok belirgin olması biraz da elmacık kemiği ve ağzın üst köşesindeki kasların ayrılıp birleşmelerinden dolayıdır. Zamanla kaslar gevşeyip uzadıklarından insan yaşlandıkça gamzeleri de azalır veya tamamen yok olur.
Çenedeki çukur da bir çeşit gamzedir ama kısa kaslardan dolayı derinin derinleşmesinin yanında çene kemiğinin gelişmesi ile de çok ilgilidir. İnsanda embriyo safhasında çenenin sağ ve sol tarafı ayrı ayrı gelişir ve sonradan ortada birbirine kaynar. Bu birleşme tam olmazsa, kemiği çevreleyen ortadaki yumuşak dokuda dikine bir iz oluşur. Çene çukuru kadınlarda pek görülmez ve kesinlikle kalıtımsaldır.
Gamze her ne kadar anatomik bir bozukluk veya kusur ise de insanlar onu hoş ve çekici buluyor; sırf gamzesinden dolayı birine aşık olabiliyor, gamze üzerine şiirler yazıp şarkılar besteleyebiliyorlar. Hatta bu vücut kusurunu düzeltmek bir yana, ona sahip olabilmek için estetik ameliyatı olmayı bile göze alanlar yar. Lokal anestezi ile en fazla yarım saat süren, küçük, basit ve nispeten ucuz bir operasyonla vücutlarının istedikleri bölgelerinde gamzeye sahip olabiliyorlar.
Gamze operasyonunda istenilen bölgede iki milimetrelik bir yarık açılıp içindeki yağ alınıyor ve sonunda o bölge çukur kalıyor. Yanağa yapılanlarda sürekli belli olması veya sadece gülünce ortaya çıkması gibi taleplere göre farklı işlemler uygulanıyor. Sadece gülünce ortaya çıkması istenen gamzeler için, arasında boşluk bulunan yüz kaslarından gülme sırasında çalışanlar tespit edilip dikiliyor. Gülme esnasında buraları sabit kalınca yanakta çukurlar oluşuyor.
