Kaos Teorisi Nedir

Muhammed
0
Matematik, genelde çoğumuza karmaşık gelmiştir. Aslında her şey sayılardan oluşur. Sayıların olduğu bir sistemde karışıklık olması pek imkânsızdır, ama işte her şey öyle işlemiyor.

Kaos Teorisi, rakamsal sistemlerin ve yansımalarını kolay görülebilecek hale sokan ekranların keşfedilmesiyle gelişti, geçtiğimiz yıllar içerisinde de oldukça popüler oldu. Şunu söyleyebiliriz ki kaotik girişimler gösteren yapılarda sonuç elde etmek imkânsızlaştıkça bu popülerlik yavaş yavaş yerini kuşkuya ve şüpheye bıraktı. 2000'li yıllara girdiğimiz şu yeni yüzyılda yapılan araştırmalar ve teorinin geniş geometrisinin borsa, menkul kıyametler, meteoroloji, iletişim-ulaşım, tıp, kimya ve mekaniğe faydası olduğunu ve kuşkuları yok ettiğini görebiliriz.

Teorinin temelini oluşturan bulgular ise 18.yüzyılda ve hatta Antik Yunan ve Çin mitolojilerinde görüldüğü gözlemlenmiştir. Özellikle Antik Yunan ve Çin mitolojilerinde anlatılmak istenen yaradılış destanları ile kaotik sistemler birbirleri ile inanılmaz derecede benzerlik göstermektedir.

Bu yüzden Kaos Teorisi'nin temeli o tarihlere kadar dayanır. Batı uygarlıklarında daha sonra ortaya çıkacak olan bilim adamları tarafından karışık olgular bu tarihler üzerinde görülmüş ve kaotik düşünçe gelişmiştir.

Ünlü matematikçiler bu teori üzerinde birçok çalışma yapmıştır. Poincare, Weierstrass, Peano ve Besikoviç gibi üst düzey matematik adamları teorinin temel kavramlarını oluşturmuşlardır. Karmaşık sistemler ardında yatan felsefeye bakarsak, ortaya çok daha ilginç bir olgu çıkıyor. Bugüne baktığımızda pozitif bilim olarak adlandırılan şeyler aslında o kesimin bir varsayımı ve ürünüdür. En belirgin özelliği ise parçadan genele doğru alınan yoldur. Yani biz buna tümevarım diyoruz. Tümevarımın mantığı ise, karmaşık sistemlerin oluşturduğu o büyük probkemleri, önce küçük problemlere ayırmak ve hafifletilmiş yük ile yol almaktır. Böylece çözülen problemler bir araya getirilir ve büyük çözüm oluşturulur. Batının bu mantığı malesef kaotik sistemler üzerinde işlemiyor. Çünķü kaotik mekanizmanın bugün çözümü varken, bir dahaki gün ne olacağı belli olmuyordu. Matematiğin belki de en çok tıkandığı nokta, kaos teorisi'dir.

Matematik, rakamlar arasındaki işlemler ve denklemler ile bir olgunun rakamsal varlığını kanıtlamaya dayanır. Kaos Teorisi'nde ise sürekli işlem yapmak gerekir. Mesela Dünya dönmeye devam ettilçe, yörüngesel işlemler yapılmaya devam edecektir. Çünkü hareket eden bir şey, her an farklı bir tepki ve yön gösterebilir. Halbuki Matematik, bir seferlik işlemde "Üçgenin İç Açıları Toplamı"nı kanıtlar. Üçgenin iç açıları toplamı hiçbir zaman değişmez. Ancak Dünya'nın yörüngesel hesapları ve ölçüleri her an değişebilir.

Kaos Teorisi'ni daha iyi anlatan bir başka varsayım ise, 1960'lı yıllarda ortaya atılan Kelebek Etkisi'dir. Herkes bunun bir filmden ibaret olduğunu bilir, ancak hayatın şifresi kadar önemli sayılabilecek Kelebek Etkisi, Kaos Teori'sini çok daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.

Yorum Gönder

0Yorumlar
Yorum Gönder (0)