British Columbia Üniversitesi'nden araştırmacılar, deri kanserinin de içlerinde bulunduğu bir dizi hastalık için oldukça yüksek kesinlikle ve hedefi net bir biçimde belirleyerek ve yüksek hassasiyetle müdahale edebilmemize imkan verme, bu hastalıkları teşhis etme potansiyeline sahip yeni bir özelleşmiş mikroskopi tekniği geliştirdi.
Science Advances'ta yayımlanan çalışmanın yazarlarından aynı üniversitenin dermatoloji anabilim dalı araştırmacılarından olan Yimei Huang açıklamasında, geliştirdikleri teknoloji ile dokuları hızlıca görüntüleme ve tarama imkanı verdiğini ve şüpheli veya anormal hücre yapıları tespit ettiğimizde ileri derecede hassas ve hatasız biçimde hedef belirleyip başarılı ameliyatlar gerçekleştirebildiklerini belirtti. Üstelik bu ameliyatları deriyi kesme gerekliliği olmadan doku içinde gerçekleştirebiliyorlar.
Yeni cihaz bir nevi özelleşmiş bir multifoton (çoklu-foton) uyarımlı mikroskop ve canlı dokuların görüntülenmesi ve taranmasına izin veren ultrahızlı kızılötesi lazer atımı ile bu işlevi gerçekleştiriyor. Bu lazer atımları derinin 1 milimetre altına kadar deriyi kesmeden müdahale etme imkanı da sağlıyor.
Geçmiş benzer teknolojilerden yeni ve özgün tekniği ayırt eden sadece canlı dokuları dijital olarak tarayabilme yeteneği değil aynı zamanda dokuları lazer ile üretilmiş olan sıcaklığın şiddeti ile tedavi etme yeteneği olarak görülüyor.
Deri hastalıkları üzerinde denenen yeni teknoloji tam olarak anormalitenin bulunduğu noktaya müdahale etme imkanı veriyor. Bu noktaya bakıldığında teşhis ve anında tedavi imkanı sağladığı da not edildi. Teknolojinin, deriden geçerek ışık ile ulaşılabilecek her şeyin tedavisinde özellikle de yüksek hassasiyet ve nokta atışı tedavi gerektiren müdahalelerde etkili biçimde kullanılabileceği düşünülüyor. Bunların içerisinde, deri göz beyin ve diğer birçok yaşamsal yapının sisnirleri ve damarları da sayılabilir.
Araştırmacılardan Harvey Lui yaptığı açıklamada kan damarlarının, etraflarındaki diğer damar ve dokulara dokunmadan yolaklarını ve gidişatlarını etkileyebildiklerini belirtti ve bunu hesaba katarak deri kanseri başta olmak üzere hastalıkların teşhisinde taramalarında kullanılmasının bir devrim niteliği taşıdığını öne sürdü.
Araştırmacılar çoklu-foton uyarımlı mikroskopi tekniğini daha nokta atışı ve daha fazla alanda uygulanabilir bir formata dönüştürebilmeyi hedefliyor. Derinin hemen altında neler olduğunu birçok açıdan görmek ve vücudun farklı yerlerinde de olsa üç boyutlu olarak görüntü elde edebilmeyi planlayan araştırmacılar sıradaki araştırmalarını bunu başarabilmek üzere dizayn edecek.
Araştırmanın başyazarı Haishan Zeng, bu hedeflerini başardıklarında bu teşhis cihazının bir anlamda tedavi aracına da dönüşüp dönüşemeyeceğini merak ettiğini ve lazerin de gücünü kullanıp artırarak bunun mümkün olup olmadığını merak ettiğini belirtti.
Yapılan tetkik ve incelemelerin sonuçları bu anlamda oldukça umut vericiydi. Bu kadar hızlı ve etkili bir görüntüleme teknolojisi olmasının yanı sıra mevcut araştırmada keşfedilen özgün teknolojinin aynı zamanda terapötik amaçlı da kullanılabileceği gözlemlendi.
Makina, elektrik mühendislikleri, oftalmoloji gibi disiplinler ile birlikte interdisipliner bir araştırma ve deneyler dizisi yürüten çalışma ekibi, ellerindeki teknolojinin farklı varyasyonlarını ve uygulamalarını geliştirmeye çalışıyor. Bu çalışmalardan en önemlisi, bu teknolojinin minyatür versiyonunu yaparak mikroskobik taramalarda hatta ameliyat olmayan endoskopi gibi süreçler dahilinde tedaviye de imkan verecek şekilde geliştirilmesi olacaktır.
Kaynaklar
1)Bilimfili.com-Lazer ile Deri Kanseri İçin Zararsız Bir Teşhis ve Tedavi Yolu-17 Mayıs 2019-https://bilimfili.com/lazer-ile-yeni-ve-zararsi-bir-teshis-ve-tedavi-yolu-kesfedildi-Bilimfili.com
2) Yimei Huang, Zhenguo Wu, Harvey Lui, Jianhua Zhao, Shusen Xie, Haishan Zeng. Precise closure of single blood vessels via multiphoton absorption–based photothermolysis. Science Advances, 2019; 5 (5): eaan9388"; https://advances.sciencemag.org/content/5/5/eaan9388
